آموزش دستور if در پایتون (مثال های کاربردی)

برنامه‌نویس‌ها گاهی اوقات نیاز دارند که در برنامه خود طبق شرایط خاصی، کد مخصوصی اجرا شود. در زبان برنامه نویسی پایتون ما می‌توانیم برای این کار از if استفاده کنیم. If در پایتون به ما کمک می‌کند که برای اجرای یک بلوک کد، شرایط بگذاریم و اگر آن شرایط برقرار بود، کد اجرا شود.

شرایط استفاده از دستور if در پایتون

 if در پایتون از شرایط منطقی معمول ریاضی پشتیبانی می‌کند مانند:

مساوی است: a == b

مساوی نیست: a != b

کمتر است از:  a < b

کمتر یا مساوی: a <= b

بیشتر است از: a > b

بیشتر یا مساوی: a >= b

شرایط بالا می‌توانند در راه‌های مختلفی استفاده شوند؛ مانند دستور if در پایتون و حلقه‌ها.

مطلب مرتبط: آموزش نوشتن حلقه در پایتون

طرز استفاده از حلقه if در پایتون همراه با مثال

دستور if با استفاده از کلمه کلیدی if ساخته می‌شود.

مثال:

name = input(“enter your name:”)

password = input(“enter your password:”)

if name == “poulstar” and password == “1234”

    print(“*”*28)

    print(“welcome to your account”

    print(“*”*28)

else:

    print(“name or password is wrong”)

print(“end”)

ما در کد بالا از if برای چک کردن نام (name) و رمز عبور (password) کاربر خود استفاده می‌کنیم. اگر کاربر ما در قسمت ورودی name، عبارت poulstar را وارد کند و در قسمت password،1234  را وارد کند، برنامه، پیغام خوش‌آمدگویی زیر را به کاربر نمایش می‌دهد و در پایان end را پرینت می‌کند.

Output: 

****************************

welcome to your account

****************************

end

در خروجی بالا، برنامه ما 28 بار * را پرینت می‌کند و در خط بعدی، عبارت welcome your account را نمایش می‌دهد و در خط بعدی 28 بار دیگر * را پرینت می‌کند و در نهایت کلمه end را در ترمینال نمایش می‌دهد.

حالا اگر در همان کد بالا، کاربر در قسمت name یا در قسمت password، چیزی غیر از poulstar و 1234 وارد کند، برنامه این ورودی را به عنوان ورودی اشتباه شناسایی کرده و خروجی زیر را به کاربر نمایش می‌دهد. 

Output : 

name or password is wrong

end

در خروجی بالا عبارت name or password is wrong برای کاربر نمایش داده می‌شود و در خط بعدی end نمایش داده می‌شود.

نکته: برای اینکه دستور if در پایتون، یک بلوک کد به خصوص را شناسایی کند، باید در خط بعد از دستور if، قبل از نوشتن خط جدید، چند فاصله ایجاد کنیم. معمولا برای خوانایی بیشتر از 4 فاصله یا 4 اسپیس برای تفکیک بلوک کد مربوط به if استفاده می‌شود.

مطلب مرتبط: حلقه های تکرار در پایتون

 مثال 2:

num1 = int(input(“enter your score:”))

num2 = int(input(“enter your score:”))

num 3 = int(input(“enter your score:”))

avg = (num1+num2+num3) / 3

# 19 A 

# 18 19 B

#15 18  c

# d

if avg >= 19:

    print(“A”)

elif 18 <= avg and avg <19:

    print(“B”)

elif 15 < avg and avg < 18:

    print(“C”)

else:

    print(“D”)

#if شرایط:

#    …….

#elif شرایط:

#    …….

#    …….

#else: 

#    …….

 نکته: در این مثال هم می‌بینیم که ما برای تفکیک بلوک‌های کد و دستورهای if از یکدیگر از 4 فاصله استفاده می‌کنیم.

کد بالا با هدف به‌دست آوردن میانگین نمرات کاربر خود، 3 عدد مختلف را به عنوان نمره از کاربر می‌پذیرد و سپس آن 3 نمره‌ها را با هم جمع و بر 3 تقسیم می‌کند که میانگین به‌دست آید.(میانگین در متغیر avg ذخیره می‌شود.)

بعد از انجام این پروسه، برنامه  عبارات  if در پایتون را چک می‌کند. اگر avg بیشتر یا مساوی 19 باشد A نمایش داده می‌شود، اگر avg بیشتر یا مساوی 18 باشد، ولی از 19 کمتر باشد، B نمایش داده می‌شود. اگر avg از 15 بیشتر و از 18 کمتر باشد، C نمایش داده می‌شود. اگر avg در این شرایط فراهم شده قرار نگیرد، d نمایش داده می‌شود.

بیشتر بخوانید: حلقه های تو در تو در پایتون

مثلا ما اگر اعداد 19، 18 و 19 را وارد کنیم میانگین یا avg این 3 نمره بین عدد 18 تا 19 قرار می‌گیرد و خروجی به صورت زیر می‌شود:

Output : 

B 

اگر در کد بالا برای قسمت ورودی 3 عدد 15، 10 و 9 را وارد کنیم، میانگین این 3 عدد در هیچ کدام از شرایط داده شده قرار نمی‌گیرد و خروجی به این صورت خواهد بود:

output :

D

اگر در کد بالا ما برای قسمت‌های ورودی اعداد 20، 19 و 20 را وارد کنیم، میانگین یا همان avg از 19 بیشتر می‌شود و خروجی به این صورت خواهد بود:

Output : 

A

سخن آخر

در این مقاله ما نگاهی به راه‌های مختلف استفاده از عبارت if در پایتون داشتیم و با بررسی دو مثال کاربردی، یاد گرفتیم که چگونه از آنها استفاده کنیم (برای درک بهتر، ویدئو مربوط به همین مقاله را تماشا کنید). با آموزش پایتون برای کودکان می توانید صفر تا صد پایتون را برای آن ها فراهم کنید تا همه موارد بالا را به صورت پیشرفته تر آموزش ببینند.

اگر بخواهیم به درک عمیق‌تری نسبت به دستور if در پایتون برسیم، نیاز داریم که مثال‌ها و پروژه‌های مختلفی را تحلیل و بررسی کنیم  و تمرینات گوناگونی را انجام دهیم. همچنین برای آموزش اصولی برنامه نویسی برای کودکان می‌توانید در دوره‌های ما شرکت کنید.